مینیاتور و تاریخچه آن

مینیاتورهای امروز ایران، همان نقاشی کلاسیک اروپا ( سبک امیرسیونیسم و به دنبال آن شیوه های مدرن نقاشی اروپائی ) است هرچند گروهی نوشته اند که به هنگام ظهور اسلام، ایرانیان در هنر نقاشی دارای سنتی کهن بوده اند. اما هیچ سند معتبری که این ادعا را ثابت کند در دست نیست و اصولا این گونه اظهار نظرکردن بیشتر منطبق برواقعیت است که مکاتب مینیاتورهای ایرانی، از قرون بعد از اسلام آغاز شده و در قرون اولیه ی بعداز ظهور اسلام، هنر ایران با ابتکاراتی در خطوط عربی تداوم یافته و بهترین نسخه های قرآن کریم را هنرمندان مبتکر ایرانی نوشته اند و به تزئین و تذهیب مصحف شریف پرداخته اند و طلاکاری حواشی و سرلوحه ی قرآن و طرح های اسلیمی و ختایی و گردش های ترکیب بندی آن ها را به شیوه ی مخصوصی که امروزه آنرا ؛ استیلیزه ؛ می نامیم ابداع کردند و در ادامه ی این ابداع و ابتکار، نقاشی براساس متن کتب و نوشته ها نیز رواج یافت که مینیاتورهای مکتب بغداد سرآغاز آن است(dot) مکتب بغداد، از آن جهت که نوعی نقاشی بدوی است تا حدودی نشان از فقدان مهارت و قدرت هنری سازندگانش دارد و بیشتر در بردارنده ی قصه ها و روایات مذهبی است. هنرمندان مکتب بغداد، اکثرا ایرانی بوده اند و معمولا نیز به سفارش و دستور روسای قبایل عرب کتب خطی را با ذوق خود تزئین میکردند و رئش کار آنها به اکثر نقاط دورونزدیک ایران راه یافته بود و تا دوران سلجوقیان که نقاشی ایران ترقی محسوسی کرد ادامه یافت.

مینیاتور و مکاتب آن

مکاتب نگارگری:

مکتب شیراز

مکتب هرات

مکتب تبریز

مکتب قزوین

مکتب اصفهان

مینیاتور و سبک های آن

از سبک های گوناگون مینیاتور میتوان سبک های زیر را نام برد:

مینیاتور تمام رنگ جسمی

مینیاتور آبرنگ روحی

مینیاتور سیاه قلم رنگی

مینیاتور سیاه قلم

مینیاتور سفیدرنگ

مینیاتور زیر روغنی

مینیاتور و تعریف آن

مینیاتور به معنی عام، هر نقاشی به قطع کوچک است.

این کلمه از واژه لاتین می‌نیوم (minium) مشتق شده است که برای رنگ آمیزی قرمز در قرون وسطی در نسخه های تذهیب شده به کار رفته است.

همچنین کلمه مینیاتور با این ریشه‏ لاتین(خاک سرخ و سرب قرمز)، به تصویری از تاریخ باستان یا دست نویس آراسته‌ شده قرون وسطی گفته می شود؛ نمونه‌ای ساده که برای تزئین نسخ قدیمی کتابها در آن دوران با کمک رنگ دانه‌های گرم تهیه می شد.

مینیاتور

سیر تاریخی مینیاتور ایرانی به گذشته‌های دور پیش از ظهور اسلام می‌رسد اما می‌توان گفت زمانی که ایرانیان توانستند در قرن سوم هجری قمری به دربار عباسیان وارد شوند نقاشی ایران پس از یک دوره رکود جانی دوباره گرفت.

مینیاتور ایرانی در واقع نقاشی ایران پیش از ظهور اسلام است که با عرفان و تفکرات اسلامی ادغام گردید وراهی شد برای ظهور جلوه‌های الهی. آثار مینیاتور نفیسی در دوره عباسیان خلق شد که متأسفانه بخش عظیمی از این آثار در طی حملات مغول در سده‌های هفتم و هشتم از بین رفت.